Prof. Dr. Mehmet Çubuk Yazıları: Prof. Dr. Mehmet Çubuk Özgeçmiş (24 Kasım 2018)

Özgeçmiş

Prof. Dr. Mehmet Çubuk, 1935 yılında Bartın’da doğdu. İlk, orta ve lise eğitimini Zonguldak’ta bitirdi. Yüksek öğrenimini, sınavla girdiği İstanbul Güzel Sanatlar Akademisi Y.Mimarlık Bölümü’nde tamamladı.1961 yılı Haziran döneminde mezun oldu. Şubat 1962 tarihine kadar İstanbul Belediyesi Metropoliten Planlama Bürosu’nda çalıştı. Bu tarihte, DGSA Y.Mimarlık Bölümü’ne öğretim elemanı yetiştirmek amacıyla açılan, sınavı kazandı.1416 sayılı kanuna göre yurt dışında öğrenim görmek Fransa’ya giderek, Paris Sorbon Üniversitesi Beşerî Bilimler Fakültesi Şehircilik Enstitüsü’nde 1962-1966 yılları arasında şehircilik uzmanlık eğitimini tamamladı. Bitirme tezini, Prof.Jacqueline Beauje-Garnier yürütücülüğünde hazırladı. Quelques Principes Pour L’Aménagement du Bosphore - Vers la Recherche d’une équilibre entre la Vocation d’une région et les besoins des Hommes- (Boğaziçi Mekânının Düzenlenmesinde Bazı ilkeler) adını taşıyan tezini başarıyla savunarak, Temmuz 1966 tarihinde yurda döndü. Devlet Güzel Sanatlar Akademisi’nde ilk Şehircilik Asistanı olarak atandı.

Göreve başladığı ilk yıllardan itibaren “Akademi’de Şehircilik Hareketi”ni başlattı. 1974’te Akademi Doçenti, 1981’de Profesör oldu. Haziran 2002’de kurucularından olduğu ve 18 yıl başkanlığını yürüttüğü Şehir ve Bölge Planlama Bölümü’nden yaş haddinden emekli oldu. Akademik ortamda, kişisel olarak ve de oluşturduğu ekiple çağdaş şehircilik eğitiminin geliştirilmesine, geniş kitlelere tanıtılmasına çalıştı.

1975 yılında Akademi’de Şehircilik Araştırma Enstitüsü’nü kurdu. Dünya Şehircilik Günü Türkiye Daimi Komitesi’ni ve hizmet platformu olarak DŞG Türkiye Daimi Komitesi Sekretarya’sını oluşturdu, icraatın sorumluluğunu üstlendi. 20 yıl boyunca sürdürülen icraatın hizmet platformunun 1996’ da TMMOB Şehir Plancıları Odası’na taşınmasını önerdi ve gerçekleşmesini sağladı.

Önce Akademi’de, sonraki adıyla Mimar Sinan Üniversitesi çatısı altında, “Şehircilik” dersinden, kürsüleşmeye ve bölümleşmeye uzanan 36 yıl boyunca, değişim ve dönüşümler içinde öncü rol oynadı. Öncüsü olduğu ve bir tür yaygın eğitim niteliği taşıyan tartışma platformlarını ve deneme atölyelerini (workshop) oluşturdu ve böylece kurumun dışa açılışını sağladı. Bölümü şehircilik, kentsel tasarım, kentsel koruma, kırsal alan planlaması gibi konuların tartışıldığı, ulusal/uluslararası platformlarıyla bir “buluşma yeri” haline getirdi.

Prof. Dr. M. Çubuk, tüm akademik yaşamı boyunca eğitimci, araştırmacı ve bir etki adamı olarak şehirciliği anlatmaya çalıştı, bu alandaki tartışma ve diyalog arzusunu paylaşmaya çaba sarf etti.

1993 yılında Fransa Hükümeti tarafından, Bakanlar Kurulu kararıyla kendisine “Palmes Academique” Şövalye nişanı verildi. 1983-87 yılları arasında Kültür ve Tabiat Varlıkları Yüksek Kurulu üyeliği yaptı. Üyesi olduğu ISOCARP (International Society of Cıty And Regional Planners /Dünya Şehirciler Birliği) bünyesinde 1999-2002 yılları arasında “Ulusal Delegasyon sorumlusu” oldu.

Çok sayıda yayına dönüşen akademik çalışma ve araştırma yapan Prof. Dr. M. Çubuk, yurtiçi ve yurt dışında 80 ni aşan makalesi yayınlandı. Şehircilik, Kentsel Tasarım ve Mimarlık alanlarında bireysel ve ekip olarak hazırladığı projelerle de 15 civarında uluslararası ve ulusal ödüller kazandı. Bunlardan EPA Grubu olarak Side ve Çevresi Turizm Planlaması Uluslararası Yarışma Birincilik Ödülü (1969), bir ekip olarak Gelibolu Yarımadası Milli Park Planlama Fikir Projesi Uluslararası Yarışma - Eşdeğer Mansiyon Ödülü (1988) belirtilebilir.

Prof. Dr. M. Çubuk yenilikçi, öncü ve sistem oluşturucu, kavram geliştirici yönleriyle, Şehircilik ve Kentsel Tasarım Bilim Alanlarında çalışmalara katkıda bulundu. Deneysel bağlamda uygulama şansı bulduğu mimarlık çalışmalarında tevazu (modesti) anlayışının peşinden gitti.

30 civarında editörlüğünü yaptığı yayın yanında özgün yayılar da yaptı. Bunlardan başlıcaları şunlardır;

- “Boğaziçi’nin Düzenlenmesinde Bazı İlkeler - Bir bölge halkının gereksinimleri ile bölge vokasyonu arasında denge kurmaya doğru”, İTÜ Yayını, 1970

- “Beşerî Yerleşmelerde Mekân Organizasyonu - Ülkesel kalkınmayı bir mekân organizasyonu içinde yaratmak”, doçentlik çalışması, İDGSA Mimarlık Bölümü Yayını, 1973

- “Güzel Sanatlar Üniversitesi Perspektifi İçinde D.Güzel Sanatlar Akademisi’nin Geleceği Üzerine Bir Araştırma”, İDGSA PPG Yayını, 1977

-Planlama ve Kentsel Çevre Oluşumu üzerine Ortak bildiriler-MSÜ-MF-Şehircilik Araştırma Merkezi yayını-1982

- “Turizmin Dinlenme, Eğlenme ve Boş Zamanları Değerlendirme ile Bütünleşmesi ve Turizm Planlamasına Sistemli Bir Yaklaşım”, Doktora çalışması, MSÜ Mimarlık Fakültesi Yayını, 1984

-Yeni Bir Toplumsal Oluşum Uygulama Aracı olarak Kentsel Politika ve Kente farklı yaklaşıda Kentsel Politika Gerekliliği Üzerine-MSÜ-MF-ŞBPB yayını-ocak 1988-İstanbul

- “İstanbul Üzerine Bütünleşmiş Düşünceler - Bir kentsel gelişme senaryosu-1/İntegrated Thoughts on İstanbul And Urban Development Scenario-1”, MSÜ Mimarlık Fakültesi Yayını, 1996

- “İmar Mevzuatından Türk Şehircilik Mevzuatına - Türk şehircilik sistematiği için bir yaklaşım denemesi”, MSÜ Mimarlık Fakültesi ŞBPB Yayını, 1996

- “Cami Mekânının Tarihsel Gelişimine Kısa Bir Bakış ve (BİOİ )Cumhuriyet Camii Üzerinden Kıbleye ve Mihraba Yönelişin İşlevsel ve Mekânsal Bir Yorumu”, BİOİAŞ Yayını, 2006

- “Boğaziçi Şehirciliği - Bütünleşik Sitler: Boğaziçi, Haliç ve Tarihi Yarımada Üzerine Bütünleşen Tez ve Düşüncelerim / 1966-2002”, Sis Yayıncılık, 2009

- “Akademi’de Şehircilik Eğitimi Tarihi / 1930-2002”, Sis Yayıncılık, 2012